به دنبال تداوم تعطيلي مدارس و دانشگاه‌ها براي جلوگيري از چرخه انتقال ويروس كرونا، به نظر مي‌رسد كه نظم روتين خواب نوجوانان، جوانان و كودكان بر هم ريخته و اغلب به الگوي شب زنده‌داري روي آورده‌اند، اين درحاليست كه نامنظم شدن ريتم خواب بر روي رفتار آنها اثرگذار است؛ در همين رابطه يك كارشناس و مشاور خانواده راه‌هايي براي ترك الگوي شب زنده‌داري پيشنهاد كرد.

 

به گزارش جي پلاس؛ شكوفه اويار حسيني در اين‌باره اظهار كرد: پس از تعطيلات نوروزي كه اوضاع آموزشي كشور هنوز در شرايط غير قابل پيش بيني قرار داشت، جوانان و نوجوانان احساس مي‌كردند كه تعطيلات جديدي رقم خورده است، اما با مرور زمان احساس كردند كه از دوستانشان جدا شده‌اند و كلاس‌هايشان به صورت آنلاين برگزار مي‌شود، پس بيشتر اوقات خود را با موبايل مي‌گذرانند، خواب شبانه‌شان بر هم ريخته است و روزها بيشتر مي‌خوابند.

وي ادامه داد: در همين راستا گزارشاتي نيز از سوي والدين به دست رسيده است مبني بر اينكه جوانان، نوجوانان و كودكان به دليل بر هم خوردن ساعت خوابشان تحريك‌پذيرتر شده‌اند و اين موضوع بر روي ارتباطات اعضاي خانواده اثر گذاشته است.

اين كارشناس خانواده با تاكيد بر اينكه براي داشتن مغزي با كاركرد منظم بايد خواب منظم هم داشت، گفت: تعطيلات و روزهاي قرنطينه بر روي نظم خواب اثر گذاشته است، به ويژه اينكه در كلانشهرها الگوي شب‌زنده‌داري، الگوي رايجي بوده است و اعضاي خانواده تمايل دارند بيشتر كارهاي خود را در شب انجام دهند و روزها بخوابند، حال اينكه اين الگو باعث مي‌شود كه نظم خواب همه اعضاي خانواده حتي نوجوانان و كودكان هم بر هم بريزد.

اويار حسيني در ادامه افزود: آزمايشي در مورد اهميت خواب صورت گرفته است كه در آن روانشناسان گربه‌اي را روي شاخه‌اي قرار دادند و زماني كه گربه قصد خوابيدن داشت، شاخه را تكان مي‌دادند، به اين شكل گربه سه شب بيدار نگه داشته شد، درنهايت پس از گذشت سه روز، گربه به شدت عصبي شد و بر اثر فشارهاي رواني از بين رفت. اين آزمايش بر روي حيوانات ديگر نيز صورت گرفت و نتيجه همين بود. لذا نتيجه مي‌گيريم كه خواب به اندازه غذا براي بقاي انسان و موجودات زنده اهميت دارد.

اين مشاور خانواده با بيان اينكه در زمان خواب، مغز همه مشكلات و خستگي‌هاي جسمي و ذهني را تنظيم مي‌كند، تصريح كرد: بسياري از هورمون‌ها در شب ترشح مي‌شوند، به طور مثال هورمون سروتنين كه با افسردگي رابطه مستقيم دارد و كمبود اين هورمون باعث كمبود شادي مي‌شود يا هورمون‌هاي مرتبط با توجه، تمركز، تقويت حافظه، آرامش، تقويت سيستم ايمني در شب ترشح مي‌شوند. هورمون ملاتونين (هورمون تنظيم خواب) نيز در شب ترشح مي‌شود و در صورتي كه اين هورمون ترشح نشود، هنگام صبح بدن احساس خستگي دارد و ممكن است فرد اضطراب و افسردگي را نيز تجربه كند.

وي در همين راستا نحوه ترك الگوي شب زنده‌داري را توضيح داد: نمي‌توان الگوي شب زنده‌داري را به يكباره ترك كرد؛ همچنين بايد توجه كرد كه ساعت خواب بايد به صورت قانون خانوادگي باشد و والدين نيز از آن پيروي كنند.

اويار حسيني گفت: براي ترك الگوي شب زنده‌داري در ابتدا خانواده‌ها بايد ليستي از فعاليت‌هايي كه در شب انجام مي‌دهند تهيه كنند تا از اين طريق مشخص شود كدام يك از كارهايي كه در شب انجام مي‌دهند را مي‌توانند به روز موكول كنند، به طور مثال تكرار بسياري از برنامه‌هاي تلويزيوني كه در شب پخش مي‌شوند را مي‌توان در روز تماشا كرد. هرشب تنها پنج دقيقه زودتر از شب قبل به رختخواب بروند و صبح پنج دقيقه زودتر از روز گذشته بيدار شوند. اين روند شايد حدود ۳۰ روز طول بكشد، اما به مرور به شكل عادت رفتاري در مي‌آيد.

اين كارشناس و مشاور خانواده ادامه داد: والدين لازم است از هنگام غروب تشريفاتي را براي خواب شب انجام دهند، به طور مثال نور خانه را كاهش دهند، كودكان را به گرفتن حمام آب گرم تشويق كنند و به كودكان غذاي سبك بدهند. توصيه مي‌شود كه همه اعضاي خانواده قبل از خواب يك ليوان شير بنوشند و تشنه به رختخواب نروند، زيرا آب بدن هنگام خواب تنظيم مي‌شود. همچنين توصيه مي‌شود كه هنگام صبح به صورت ناشتا يك ليوان آب جوشيده ولرم بنوشند. اين روند نيز باعث دفع سموم بدن و افزايش انرژي مي‌شود.

وي همچنين به والدين توصيه كرد كه پيش از خواب به هيچ عنوان براي كودكانشان قصه نگويند زيرا ماهيت قصه به گونه‌اي است كه ذهن را به خود مشغول مي‌كند، توصيه مي‌شود به جاي قصه، براي كودك موسيقي آرامبخش پخش كنند يا پيش از خواب براي آنها جوك تعريف كنند.

چگونه ساعت خوابمان را در روزهاي قرنطينه تنظيم كنيم؟